Wat is een FEFCO code en hoe kies je de juiste doos?

0201, 0300, 0340 – zegt jou dat iets? Of lijken 0712 en 0713 verdacht veel op “007”? Nee, deze cijfers zijn geen codewoorden uit de laatste James Bond-film. En “FEFCO” is ook geen afkorting van een onheilspellende geheimtaal. Het heeft eerder alles te maken met het serieuze onderwerp van de kartonnen dozen. De FEFCO codes brengen orde en structuur in de grote en soms nogal verwarrende markt van dozen. Hoe werken die FEFCO codes precies? Lees verder en ontrafel elk geheim.

1. Wat betekent FEFCO?

De afkorting FEFCO staat voor Fédération Européenne des Fabricants de Carton Ondulé – een vereniging van Europese fabrikanten van golfkarton. Deze organisatie zonder winstoogmerk is gevestigd in Brussel en houdt zich bezig met alle kwesties die relevant zijn voor de productie van kartonverpakkingen. Een van haar vele realisaties is het uitwerken en up-to-date houden van de FEFCO-codes. Dankzij deze internationale codering wordt het voor jou een stuk makkelijker om snel de juiste doos te vinden. Hoe gaat dat nu precies in z’n werk? Dat leggen we je hieronder helemaal uit.

2. Wat zijn de FEFCO codes?

Zo divers als karton is, zo divers zijn ook de ontwerpmogelijkheden voor kartonnen dozen en verpakkingen. Iedereen die al eens een doos in elkaar heeft gezet, merkte wel hoeveel perforaties en vouwen er zijn. Hoewel dit allemaal een praktische reden heeft, bemoeilijkt het ook de communicatie tussen gebruikers, detailhandelaars en fabrikanten. Daarom besloot de FEFCO in de jaren zestig om de benamingen voor kartonnen dozen te standaardiseren aan de hand van een simpele cijfercode. Deze FEFCO codes vind je ondertussen wereldwijd. Dankzij de FEFCO code spreekt iedereen in elk land dus dezelfde ‘taal’ en worden misverstanden vermeden op vlak van grootte, vorm of ontwerp.

FEFCO heeft eveneens de technische tekeningen voor vouwdozen gestandaardiseerd. Zo wordt in één oogopslag duidelijk waar naar binnen en waar naar buiten moet worden gevouwen, waar moet worden gesneden, gerild of gelijmd. En altijd met een duidelijk doel voor ogen: “FEFCO wil omslachtige definities van golfkartonnen dozen en verpakkingen vervangen door eenvoudige, internationaal erkende symbolen die universeel begrepen worden, ongeacht de taal of andere barrières.”

3. Hoe is een FEFCO code samengesteld?

Met de FEFCO code kunnen alle dozen van massief of gegolfd karton worden onderverdeeld in verschillende basistypes. De FEFCO-codenummer bestaat uit vier cijfers. Zo is 0201 de code voor een klassieke vouwdoos van golfkarton (een van de meest voorkomende varianten trouwens in België). De code omvat niet enkel informatie over de vorm, maar ook over de manier waarop je de doos sluit. De doos 0712 is er bijvoorbeeld een met flappen terwijl variant 0713 er een is met een deksel.

De basiscode van vier cijfers kan nog worden aangevuld met maximaal vier extra cijfers. Deze extra cijfers duiden dan op een afwijkende versie van het basisontwerp. Zo werd er in 2022 bijvoorbeeld de code 0229.1 toegevoegd. Die laatste ‘1’ duidt dan op een nieuwe afwijkende variant van het basisontwerp 0229.

De twee cijfers aan het begin van de code geven altijd het basistype van de doos aan. De FEFCO catalogus is verdeeld in de volgende negen basistypes:

Basistype	Eigenschappen
01 – Rollen en platen	. • Gemaakt van lange rollen golfkarton. • Startvorm voor alle andere vormen in de FEFCO catalogus. • Voorbeeld: gevouwen karton of tussenbladen.
02 – Vouwdozen	. • Gemaakt uit één stuk golfkarton. • De uiteinden worden aan elkaar bevestigd met lijm of nieten. • Te sluiten via kleppen. • Plat geleverd om ruimte te besparen bij de opslag. • Voorbeeld: vouwdoos van dubbelgolfkarton.
03 – Dekseldozen	. • Bestaat uit ten minste twee componenten. • Beide delen zijn afzonderlijk op te zetten en moeten over elkaar worden geplaatst na het vullen van de doos. • Voorbeeld: uitschuifbare dekseldoos.
04 – Wikkeldozen en trays	. • Gemaakt uit één stuk. • Onderdelen worden voor het sluiten in elkaar geplaatst via gleuven of kleppen aan de zijkanten en hoeven dus niet te worden gelijmd of geniet. • Voorbeeld: bruine postdoos.
05 – Schuifdozen	. • Bestaat uit verschillende hulzen die in elkaar schuiven (mogelijk in verschillende richtingen). • Zijn gelijmd of geniet tijdens de productie. • Voorbeeld: schuifdoos met schuimvulling.
06 – Vormvaste dozen	. • Bestaat uit verschillende losse stukken die tijdens het productieproces zijn samengevoegd. • De vaste constructie zorgt voor een bijzonder hoge stabiliteit.
07 – Kant-en-klare dozen	. • Gemaakt uit één stuk. • Opgezet in enkele seconden: ideaal om snel pakjes samen te stellen. • Voorbeeld: dozen met automatische bodem.
08 – Retail en e-commerce	. • Biedt typische formaten en stijlen die men bijvoorbeeld gebruikt voor displays in winkels of voor opslag en verzending via webshops. • Voorbeeld: kartonnen magazijnbak.
09 – Binnenafwerkingen	. • Vakken, bodems en scheidingswanden. • Dient ter bescherming van de verpakte goederen: de inhoud kan niet wegglijden of wordt niet geplet. • Voorbeeld: flesverpakking met verticale vakverdeling.

4. Wat zijn de gestandaardiseerde afmetingen voor verpakkingen?

Doosafmetingen bestaan altijd uit drie maataanduidingen: lengte, breedte en hoogte. Met een nagenoeg eindeloze reeks aan doosformaten is het niet altijd meteen duidelijk welk getal duidt op de lengte, breedte of hoogte. Goed nieuws voor jou: dit is gestandaardiseerd in een vaste volgorde. En die volgorde gaat zo: L x B x H.

• Lengte (L) = de langste zijde van de open doos.
• Breedte (B) = de kortste zijde van de open doos.
• Hoogte (H) = de binnenrand tussen de bodem van de doos en de opening.

Standaard kiest men vooral voor de binnenmaat van een doos. Meer daarover lees je hieronder. Ook de meeteenheid van de afmetingen is trouwens uniform. Deze geeft men aan in millimeter. Zo kan men fouten in de metingen zoveel mogelijk vermijden. Uitzonderlijk kan het echter voorkomen dat doosafmetingen in inch (= 2,54 cm) of cm (= 0,393701 inch) worden weergegeven.

5. Binnenmaat of buitenmaat van een doos?

Hoe kan je de afmetingen van een kartonnen doos het best aanduiden? Moet je daarvoor verwijzen naar de binnenmaat of de buitenmaat van de doos? Het verschil tussen deze beide maten kan namelijk behoorlijk afwijken afhankelijk van de kwaliteit van het karton (enkelgolf, dubbelgolf of driedubbelgolf). Hieronder vind je een paar handige richtlijnen.

• De binnenmaat is de standaard aanduiding voor doosafmetingen. Hierdoor kan je perfect bepalen hoe groot de voorwerpen mogen zijn die in de doos worden verpakt. Het is belangrijk om de doos enkele millimeters groter te kiezen dan de afmetingen van de te verpakken goederen. Enerzijds omdat er productiegerelateerde afwijkingen in de kartonnen dozen kunnen zijn (bijvoorbeeld in de materiaaldikte van het karton) en anderzijds omdat dit het verpakken en later uitnemen van de goederen vergemakkelijkt. Voor bijzonder gevoelige producten kan ook opvulmateriaal nodig zijn om de inhoud optimaal te beschermen.

• De buitenmaat van een doos is van belang wanneer je goed moet kunnen inschatten wat de beschikbare ruimte is in je magazijn of een vrachtwagen. Stapel je dozen op een pallet, dan is dit uiteraard een extra punt van aandacht. De buitenmaat bereken je door de afmetingen van de zijkanten van de gesloten doos te meten en daar een materiaaltolerantie van 5 mm aan toe te voegen.

6. Hoe ontstaat een doos op maat?

Verpak je meestal 1 specifiek product? Dan kan een doos op maat de perfecte oplossing zijn om te besparen op verpakkingsmateriaal. Hoe beter de doos aansluit rond je product, hoe minder opvulling er nodig is binnenin. De kleine meerkost voor een doos op maat win je dus dubbel en dik terug op je andere verpakkingskosten. Alles begint bij het ontwikkelen van een digitaal ontwerp van zo’n gepersonaliseerde doos. Zodra dit ontwerp is goedgekeurd door de klant bestellen we de noodzakelijke stansgereedschappen voor de productie en – indien een bedrukking gewenst is – de bijbehorende clichés.

Bij de productie worden de afzonderlijke lagen golfkarton samengebracht en gelijmd, vervolgens uitgestanst en bedrukt. Er zijn verschillende mogelijkheden om die afgewerkte kartonplaat te bedrukken, afhankelijk van wat nodig is. Offsetdruk is bijzonder geschikt voor geschenkdozen of displays. Het motief wordt op een draagfolie gedrukt en vervolgens op het golfkarton aangebracht.

Bij zeefdruk wordt de desbetreffende afbeelding rechtstreeks op de te ontwerpen ondergrond aangebracht met behulp van sjablonen. Vanwege de iets langere productietijd wordt deze methode vooral aanbevolen voor het ontwerpen van kleinere hoeveelheden. Flexodruk is de derde optie en de meest gebruikte drukmethode voor golfkartonproducten. Het wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt om logo’s rechtstreeks op de verpakking aan te brengen.

Over de auteur

Christophe Jansen: Christophe werkt als auteur voor RAJA. Als Content en Communicatie Specialist geeft hij vorm aan het verhaal achter RAJA's producten.

Lees meer