Hoe ecologisch is een verpakking? Check deze labels! [UPDATE]
12 min. leestijd
Ecologische oplossingen
Wie spreekt over de toekomst van verpakkingen kan niet anders dan halthouden bij het woord ‘duurzaamheid’. Om dat ecologisch karakter een gezicht te geven, werden er verschillende officiële labels in het leven geroepen. Ze moeten het kaf van het koren scheiden zeg maar… Ken jij de betekenis achter al deze ecologische labels? En hoeveel waarde hechten je klanten eraan? Je ontdekt er alles over in dit artikel.
1. Overzicht van ecologische verpakkingslabels
Om een zo duidelijk mogelijk beeld te schetsen van de populairste ‘groene’ verpakkingssymbolen, hebben we een onderscheid gemaakt tussen internationale/Europese labels en regionale labels (bijvoorbeeld uit België en Nederland).
1.1 Europese ecologische labels
Wist je dat de Möbiusloop het bekendste ecologisch label is in Europa? Uit een studie in 2020 bleek dat 86% van de consumenten dit logo herkende als teken dat een verpakking recycleerbaar is.1 Deze beroemde pijlen vind je onder andere terug in de onderstaande logo’s:
.. | . Het cijfer binnen deze Möbiusloop duidt op het percentage gerecycleerd materiaal waarvan het eindproduct is gemaakt. Het logo werd ontworpen in de late jaren 1970 door de Amerikaan Gary Anderson. Het wordt ondertussen wereldwijd gebruikt als een symbool voor recycling. |
. | . Zie je dit symbool? Dan heb je te maken met een verpakking of product dat volledig recycleerbaar is. Deze variant van de Möbiusloop wordt vooral gebruikt in combinatie met verpakkingen van papier of karton. |
. | . Het RESY-symbool zie je al eens opduiken op verpakkingen van papier of karton uit Duitsland. Het garandeert dat de verpakking is gemaakt van gerecycleerd materiaal en nadien ook weer is te recycleren. Het cijfer onder de pijlen duidt op het stamnummer van de fabrikant of leverancier. |
.plastic | . Dit symbool wordt gebruikt bij recycleerbare plastic verpakkingen. Het getal duidt op het soort plastic waarvan de verpakking is gemaakt. Het helpt de consument bij het sorteren – wat op zijn beurt weer zorgt voor een betere recyclage. Bekijk hier het overzicht volgens de Packaging Identification Codes. |
Naast de bekende Möbiusloop van hierboven bestaan er nog tal van andere officiële logo’s en symbolen waarmee het ecologisch karakter van een verpakking in de verf wordt gezet. We sommen de belangrijkste soorten hieronder voor je op:
. | . Het EU Ecolabel is een keurmerk dat door de EU wordt toegekend aan producten die beter zijn voor het milieu – zonder aan kwaliteit in te boeten. Door de zeer strenge eisen kan slechts 10% tot 20% van de producten op de Europese markt dit label dragen. Voorbeelden hiervan bij RAJA zijn onder andere ons poetspapier, toiletpapier en printpapier. |
. | Hier zie je het ‘seedling logo’. Het wordt beheerd door European Bioplastics: de koepelorganisatie van producenten van biologische plastics. Producten met dit label kan je laten composteren, maar enkel onder industriële omstandigheden.2 Voorbeelden hiervan zijn deze drinkbekers van PLA. Goed om te weten: dit label is pas geldig wanneer ook de code van de licentiehouder wordt vermeld. Die begint altijd met de letter P, gevolgd door 4 cijfers. |
| . .  | Het certificaat van OK Compost bepaalt dat een product voor 90% afbreekbaar is tot compost (binnen 6 maanden). De term ‘INDUSTRIAL’ verwijst naar het feit dat het composteren énkel mogelijk is in een industriële installatie.2 Goed om te weten: dit label is pas geldig wanneer ook de code van de licentiehouder wordt vermeld. Deze begint altijd met de letter S, gevolgd door 4 cijfers. Met diezelfde code kan je via de website van TÜV extra info inwinnen over het product. |
| . .  | Dit logo wordt gebruikt voor producten die je kan herleiden tot compost, zelfs bij je thuis. Vandaar het woord ‘HOME’. De producten in kwestie moeten voor minstens 90% afbreekbaar zijn (binnen 6 maanden) en mogen geen residu’s van zware metalen bevatten. Goed om te weten: dit label is pas geldig wanneer ook de code van de licentiehouder wordt vermeld. Deze code begint altijd met de letter S, gevolgd door 4 cijfers. Met diezelfde code kan je via de website van TÜV extra info inwinnen over het product. |
. | . OK Biobased is een TÜV-label voor producten die deels bestaan uit hernieuwbare grondstoffen. Het aantal sterren (van 1 tot 4) bepaalt het percentage biologische grondstoffen van het product. |
. | . Dit OK Biodegradable Soil logo geeft aan dat het product geen schadelijke stoffen bevat en binnen een periode van 2 jaar voor 90% afgebroken is in de bodem. |
. | . Net zoals het bovenstaande logo garandeert dit certificaat dat het product voor 90% biologisch afbreekbaar is. In dit geval voor zoet water in plaats van de bodem. |
. | De Forest Stewardship Council is een organisatie die toeziet dat bossen wereldwijd worden beheerd op een verantwoorde manier. FSC werkt daarvoor wereldwijd met eenzelfde set regels. Verpakkingen van papier of hout mogen dit logo dragen als ze voor minstens 70% zijn gemaakt van gecertificeerd materiaal. Bij RAJA vindt je dit label o.a. bij onze pergamijnzakjes, postdozen en papieren enveloppen. |
. | . PEFC staat voor Program for the Endorsement of Forest Certification. Producten met dit logo zijn voor minstens 70% gemaakt van papier of hout dat afkomstig is van verantwoord beheerde bossen. Het verschilt van het FSC-logo doordat de certificering gebeurt op basis van ISO-normen (bepaald door een externe partij die andere regels kan opleggen per land). |
. | . Dit symbool bevestigt de aanwezigheid van recycleerbaar aluminium in het product. Soms staat er binnenin de pijl gewoon “AL”: dat is de officiële afkorting van aluminium. Het is een vrijwillig gebruikt logo dat niets zegt over het aandeel gerecycleerd aluminium in de verpakking. |
. | . Zie je dit symbool? Dan is de verpakking (volledig of gedeeltelijk) gemaakt van recycleerbaar metaal. Via magneten kan men deze verpakkingen uit het afval sorteren en zo weer omsmelten tot nieuwe eindproducten. Het logo werd ontwikkeld en gecontroleerd door de organisatie Metal Packaging Europe. |
. | De Groene Punt duidt aan dat de producent een bijdrage heeft betaald voor de selectieve inzameling, sortering en recyclage van het verpakkingsmateriaal. Alhoewel het symbool niet verplicht is, moet de bijdrage wel betaald worden. Dit symbool is verbonden met Packaging Recovery Organisations (PRO Europe), een koepelvereniging van verpakkingsorganisaties die verantwoordelijk zijn voor de inzameling en recyclage van verpakkingen in hun land. |
1.2 Regionale ecologische labels
Naast de internationaal overeengekomen ecolabels, heb je natuurlijk ook regionale varianten die op landelijk niveau van kracht zijn. We verzamelden hieronder enkele populaire symbolen die je met regelmaat zal tegenkomen in België, Nederland en onze buurlanden.
. | Deze Nederlandse weggooiwijzer is het resultaat van de samenwerking tussen Albert Heijn, Nedvang en Milieu Centraal. Deze labels helpen de consument om hun verpakkingsmateriaal op de juiste manier weg te gooien zodat er zoveel mogelijk afvalverpakkingen gerecycleerd kunnen worden. |
. | . Milieukeur is het nationale Nederlandse keurmerk voor duurzame non-food producten en diensten. Dit label keurt hiervan de milieu- en kwaliteitseisen. Naast verpakking en afval worden er ook andere criteria zoals grondstoffen, energie, klimaat, waterkwaliteit en -kwantiteit onder de loep genomen. |
. | . Net zoals zijn Nederlandse tegenhanger dient deze Belgische weggooiwijzer van Fost Plus om de consument te informeren over de verschillende sorteermogelijkheden per verpakkingsmateriaal in België. |
. | . Het Papier Karton Kringloop-logo geeft weer dat de verpakking bij het oud papier gerecycleerd kan worden. Het geeft geen informatie over de productie, het product in de verpakking of de kringloop van papier. Dit logo is niet verplicht en wordt dus niet gecontroleerd. |
. | . Het Triman-symbool (links bovenaan in de afbeelding) komt voort uit de Franse wetgeving (sinds 2015). Het geeft aan dat de verpakking recycleerbaar is. Daarnaast verduidelijkt het welk onderdeel van de verpakking kan worden gerecycleerd en hoe de consument dit gescheiden materiaal moet sorteren. |
. | NF environnement is een Frans label voor duurzame producten (geïntroduceerd in 1991). Het garandeert dat de productie op milieuvriendelijke wijze gebeurt, zonder daarbij in te moeten boeten op de kwaliteit van het eindproduct. Het label wordt beheerd door de Association française de normalisation (AFNOR): een stichting die instaat voor de normalisatie. |
. | . De Blauwe Engel (der Blauer Engel) is een van oorsprong Duits label voor ecologische producten, geïntroduceerd in 1978. Het label garandeert dat de producten en/of diensten milieuvriendelijk zijn. Het label is verankerd in de Duitse wetgeving en valt onder het Duitse ministerie van Milieu. |
2. Het belang van een ecologisch label voor je bedrijf
Een ecologisch label gaat veel verder dan gewoon informatie verschaffen aan de lezer. Het draagt een positief steentje bij aan je klantervaring, merkbeleving en bedrijfsimago. We belichten hier de 3 belangrijkste redenen waarom ook jouw verpakking moet uitblinken met duurzame labels.
2.1 Voldoe aan de verwachtingen van je klant
De doorsnee consument (en dus ook jouw klant) wordt zich almaar meer bewust van de milieu-impact van zijn dagelijkse bezigheden. Of het nu in een fysieke winkel is of online; de verpakkingen die ze kopen moeten liefst een zo klein mogelijke impact hebben op onze planeet. Door als bedrijf uit te pakken met ecologische verpakkingslabels laat je zien dat je de overtuiging van de consument deelt.
Een Europese studie van DS Smith3 (2021) bevestigt dat duurzaamheid bepalend is in de besluitvoering van de winkelende consument. We verzamelden hieronder enkele bevindingen:
- 64% van de consumenten is bereid elders te shoppen als daar minder verpakkingen worden gebruikt.
- 29% van de consumenten stopte al eens met een merk te kopen indien de verpakking niet duurzaam genoeg was.
- 38% van de consumenten houdt rekening met verpakkingslabels bij hun aankopen in een fysieke winkel.
2.2 Laat je merk eruit springen
Wie de markt van ecologische verpakkingen op de voet volgt, heeft dit cijfer waarschijnlijk al voorbij zien komen: volgens een onderzoek van Tonula1 (2020) zou 44% van de consumenten bereid zijn meer uit te geven voor een product dat verpakt is met duurzame materialen.
Wat betekent dat voor jou? Het vermelden van een ecologisch label op je verpakking is een belangrijke hefboom voor differentiatie en verbetering van je klantervaring. Deze elementen helpen je om je toegevoegde waarde in de verf te zetten en je merk te doen uitblinken in de ogen van de consument.
2.3 Toon je klanten de weg naar een duurzame toekomst
Een studie van ProCarton4 liet zien dat 52% van de Europese shoppers actief op zoek is naar producten die milieuvriendelijk zijn verpakt. Het kan echter moeilijk zijn voor de consument om te bepalen hoé duurzaam een verpakking werkelijk is. Ecologische labels vormen een onmisbare tool om de juiste keuze te maken.
Uit deze zelfde studie bleek bovendien dat slechts 9% van de Europese consumenten plastic beschouwt als een ecologische verpakkingsvorm. Veel consumenten vergeten echter dat er tegenwoordig ook heel wat gerecycleerd plastic in omloop is. Of dat plastic eveneens een biologische oorsprong kan hebben. Daarvan is PLA een goed voorbeeld.
Door milieuvriendelijke labels op je verpakking aan te brengen, laat je klanten in een oogopslag zien wat voor vlees ze in de kuip hebben. Daarnaast helpen bepaalde logo’s je klanten op het gebied van recyclage: ze geven aan waar de verpakking moet worden gedeponeerd en ingezameld. Duidelijk en handig voor iedereen!
3. Klaar voor een volledig duurzame verpakkingsstrategie?
Kies je bewust voor een verpakking met een ecologisch tintje, dan heb je als bedrijf vaak al een streep voor op je concullega’s. Wil je nog een stap verder gaan? Bedenk dan welke andere punten van de verpakkingsstrategie je kan ‘vergroenen’. Dat begint onder andere bij de keuze van de opvulling en bescherming binnenin je pakket. Heb je bijvoorbeeld al gedacht aan de onderstaande duurzame alternatieven?
- Opvulchips van maïs (1): gemaakt van lucht, water en plantaardig zetmeel. Ze zijn afbreekbaar na contact met water. Ideaal voor het opvullen van lege ruimtes in je doos.
- Noppenfolie van karton (2): het duurzame alternatief voor plastic noppenfolie. Ideaal om je producten te beschermen tegen schokken.
- Pakpapier (3): ideaal om je producten te omwikkelen en te beschermen met materiaal van hernieuwbare grondstoffen.
Op vlak van verpakkingstechnieken kan je duurzamer aan de slag gaan door te letten op het gewicht en de grootte van je verpakking. Dat doe je door bijvoorbeeld te kiezen voor deze oplossingen:
- Doos met variabele hoogte: de hoogte van dit soort doos is perfect aanpasbaar. Hoe kleiner je product, hoe kleiner je doos bijgevolg kan worden. Ten eerste bespaar je zo aanzienlijk op opvulmateriaal. Ten tweede zijn je pakjes veel compacter waardoor er meer goederen passen in 1 vrachtwagen of bestelwagen.
- Brievenbusdoos: deze dozen zijn geschikt voor zeer dunne producten. Ze passen probleemloos in de standaard sleuf van een brievenbus. Zo zijn je bestellingen vaak al van de eerste keer geleverd. Dat is goed voor een forse daling in het aantal ritten van de koerierdienst. En minder rijden is minder uitstoot van CO2.
1 Studie Tonula voor Twosides. Les préférences des consommateurs européens en matière d’emballage. (2020)
2 Composteren ‘thuis’ of in een ‘industriële’ omgeving (d.i. bij een hogere composteringstemperatuur) is afhankelijk van de lokale regelgeving. Informeer vooraf bij je afvalverwerker of zo’n composteerbare items toegelaten zijn in de te verwerken fractie. Composteerbare producten zijn gemaakt van hernieuwbare bronnen en hebben daardoor een lagere impact op het milieu dan producten gemaakt van fossiele brandstoffen, met name indien deze producten zijn bedoeld voor éénmalig gebruik.
3 Studie Ipsos & DS Smith. Sustainable packaging: has the COVID-19 pandemic changed everything? (2021)
4 Studie Pro Carton. Étude sur les perceptions des consommateurs européens au sujet des emballages. (2018)
